Tìm hiểu các giao thức truyền file phổ biến trên thiết bị NAS

Trong hệ thống mạng và lưu trữ dữ liệu hiện đại, việc lựa chọn giao thức truyền file phù hợp đóng vai trò then chốt trong hiệu suất và bảo mật. Dưới đây là tổng quan các giao thức phổ biến: NFS, WebDAV, SFTP, AFP, SMB và iSCSI — cùng với định nghĩa, khả năng hỗ trợ hệ điều hành, tốc độ, độ bảo mật, tình huống sử dụng và đối tượng phù hợp.

Giao thức truyền file NFS (Network File System)

Giao thức chia sẻ file NFS (Network File System) do Sun Microsystems phát triển vào năm 1984, giao thức truyền file NFS cho phép người dùng truy cập file qua mạng như truy cập ổ đĩa cục bộ.

• Hệ điều hành hỗ trợ: Linux, Unix, macOS (tốt nhất); Windows (có hỗ trợ nhưng ít phổ biến).
• Tốc độ: Cao (trong môi trường nội bộ với Linux/Unix).
• Mức độ bảo mật: Thấp nếu không cấu hình thêm các lớp bảo mật như Kerberos.
• Khi nào nên dùng: Trong các môi trường nội bộ, server-to-server, hệ thống HPC, hoặc khi hiệu suất cao quan trọng hơn bảo mật.
• Đối tượng phù hợp: Doanh nghiệp sử dụng hệ điều hành Linux/Unix, các hệ thống server nội bộ cần truy xuất nhanh.

Giao thức truyền file WebDAV (Web Distributed Authoring and Versioning)

Giao thức truyền file WebDAV dùng để quản lý và truy cập tài liệu trên máy chủ từ xa thông qua giao diện thư mục. Đây là phần mở rộng của HTTP. Cho phép người dùng chỉnh sửa, chia sẻ, sao chép, di chuyển tệp từ xa thông qua web Server

• Hệ điều hành hỗ trợ: Windows, macOS, Linux, trình duyệt web.
• Tốc độ: Trung bình (phụ thuộc vào HTTP và mạng Internet).
• Mức độ bảo mật: Tốt khi kết hợp với HTTPS, hỗ trợ xác thực.
• Khi nào nên dùng: Truy cập file từ xa qua Internet, chia sẻ tài liệu dạng văn phòng, không yêu cầu tốc độ cao.
• Đối tượng phù hợp: Nhóm làm việc từ xa, SMB, freelancer, người dùng cá nhân.

Giao thức truyền file SFTP (SSH File Transfer Protocol)

Giao thức truyền file bảo mật thông qua SSH (Secure Shell). Cho phép truyền tệp tin an toàn giữa một máy khách và một máy chủ. Đây là giao thức truyền tệp tin an toàn, đảm bảo tính bảo mật và toàn vẹn của dữ liệu trong suốt quá trình truyền tải.

• Hệ điều hành hỗ trợ: Windows (qua phần mềm), Linux, macOS.
• Tốc độ: Trung bình đến thấp (do mã hóa mạnh).
• Mức độ bảo mật: Rất cao (mã hóa toàn bộ phiên kết nối).
• Khi nào nên dùng: Truyền file từ xa yêu cầu bảo mật cao, quản trị server từ xa.
• Đối tượng phù hợp: Quản trị viên hệ thống, nhà phát triển, doanh nghiệp cần tuân thủ bảo mật dữ liệu.

Giao thức truyền file AFP (Apple Filing Protocol)

AFP (Apple Filing Protocol) đây là giao thức chia sẻ file do Apple phát triển dành riêng cho hệ điều hành macOS. Truyền tải file trong hệ thống MacOS để chia sẻ tập tin và thư mục giữa các máy tính thông qua giao thức AFP

• Hệ điều hành hỗ trợ: macOS (chính); không được hỗ trợ tốt trên Windows/Linux.
• Tốc độ: Trung bình (hiệu quả trong môi trường Apple).
• Mức độ bảo mật: Trung bình, không còn được Apple ưu tiên phát triển.
• Khi nào nên dùng: Trong hệ sinh thái Apple cũ, đặc biệt với macOS trước macOS Catalina.
• Đối tượng phù hợp: Văn phòng sử dụng toàn bộ máy Mac, hoặc hệ thống NAS hỗ trợ tốt Apple Time Machine.

Giao thức truyền file SMB (Server Message Block/CIFS)

SMB (Server Message Block/CIFS) là giao thức giao tiếp máy chủ - máy khách (server - cilent) do Microsoft phát triển được, sử dụng để chia sẻ quyền truy cập vào các tệp, máy in, cổng nối tiếp và các tài nguyên khác trên mạng.

• Hệ điều hành hỗ trợ: Windows (mạnh nhất), macOS, Linux.
• Tốc độ: Trung bình đến cao (tuỳ phiên bản SMB 1.0, 2.0, 3.0).
• Mức độ bảo mật: Cao với phiên bản SMB 3.0 trở lên (hỗ trợ mã hóa, xác thực).
• Khi nào nên dùng: Trong mạng LAN, chia sẻ file giữa máy Windows, NAS hoặc kết nối Windows Domain.
• Đối tượng phù hợp: Doanh nghiệp, văn phòng, NAS cho người dùng phổ thông và chuyên nghiệp.

Giao thức truyền file iSCSI (Internet Small Computer Systems Interface)

iSCSI (Internet Small Computer System Interface) là một giao thức truyền tải cho phép các lệnh SCSI được truyền qua mạng IP dựa trên TCP. Đồng thời, nó cũng hỗ trợ mã hóa các gói mạng và giải mã chúng khi đến đích hiệu quả.

• Hệ điều hành hỗ trợ: Windows, Linux, macOS (có driver bên thứ ba).
• Tốc độ: Rất cao (tuỳ thuộc vào mạng và cấu hình).
• Mức độ bảo mật: Tốt nếu kết hợp với VLAN, IPsec.
• Khi nào nên dùng: Khi cần ánh xạ ổ đĩa từ xa như một ổ cứng nội bộ để chạy ứng dụng, VM, hoặc backup hệ thống.
• Đối tượng phù hợp: Doanh nghiệp lớn, trung tâm dữ liệu, IT chuyên nghiệp, môi trường ảo hóa (VMware, Hyper-V).

Bảng so sánh các giao thức truyền file phổ biến

Dưới đây là bảng so sánh các giao thức truyền file phổ biến: NFS, WebDAV, SFTP, AFP, SMB, và iSCSI, theo các tiêu chí quan trọng như hiệu suất, bảo mật, hệ điều hành hỗ trợ, độ phức tạp khi cấu hình và trường hợp sử dụng phù hợp:

Gợi ý lựa chọn giao thức phù hợp với nhu cầu sử dụng

• NAS gia đình / doanh nghiệp nhỏ: Ưu tiên SMB, SFTP, NFS.
• Backup tự động / đồng bộ thư mục Linux: NFS, iSCSI.
• Truy cập file từ xa qua HTTPS: WebDAV, SFTP.
• Dự án sử dụng block-level cho máy ảo, cơ sở dữ liệu: iSCSI.
• Thiết bị Apple (cũ): AFP (nhưng hiện tại đã bị macOS loại bỏ dần).

Việc lựa chọn giao thức truyền file phù hợp phụ thuộc vào mục đích sử dụng, hệ điều hành, yêu cầu về tốc độ và bảo mật. Hy vọng bài viết giúp bạn có cái nhìn tổng quan và dễ dàng lựa chọn giao thức phù hợp cho hệ thống của mình.